Gradacja to zjawisko nadmiernego rozmnożenia się osobników określonego gatunku.

W związku z ogólnym osłabieniem drzewostanów spowodowanym w głównej mierze utrzymującym  się od wielu lat niedoborem wody oraz coraz wyższymi temperaturami powietrza, na terenie Nadleśnictwa Wymiarki stwierdzono masowe pojawienie się owadzich szkodników wtórnych, czyli takich szkodników, które atakują drzewa osłabione i niezdolne do obrony.

Takimi owadami są m.in.: kornik drukarz (Ips typographus), kornik ostrozębny (Ips acuminatus) oraz kornik modrzewiowiec (Ips cembrae).

W naszych lasach największe zagrożenie obecnie stwarza kornik ostrozębny, atakujący drzewostany sosnowe, których w naszych lasach jest najwięcej, bo około 90%. Owad ten zasiedla wierzchołkowe partie drzew, nie uprzątnięte wywroty i złomy, oraz nie usunięte wierzchołki i gałęzie pozostałe na gruncie po pozyskaniu drewna. Chrząszcz wgryza się pod korę żywych osłabionych sosen, gdzie drąży „komorę godową”, która jest miejscem składania jaj. Wylęgające się z jaj larwy drążą kolejne chodniki bezpośrednio pod korą. W sierpniu wylęgłe w danym roku  korniki atakują kolejne drzewa, natomiast samice przelatują na następne sosny, gdzie ponownie składają jaja. Zaatakowane drzewa zamierają w ciągu 3-4 miesięcy od momentu zasiedlenia.

Co możemy zrobić?
Jedynym słusznym i efektownym wyjściem z tej kryzysowej sytuacji, jest usuwanie drzew zasiedlonych i jak najszybsze wywiezienie zaatakowanego drewna z lasu. Niezmiernie ważne jest także niszczenie opanowanych przez kornika gałęzi (pozostałości pozrębowych) poprzez spalanie lub zrębkowanie oraz niepozostawianie świeżych wierzchołków i gałęzi w okresie aktywności szkodnika. Takie działania znacząco zmniejszają ryzyko rozprzestrzeniania się tych jakże szkodliwych owadów. Trzeba natomiast pamiętać, że podstawą do podejmowania wszelkich działań jest kontrola i obserwacja stanu sanitarnego lasu, którą nasi leśnicy przeprowadzają sumiennie, tak abyśmy wspólnie mogli cieszyć się dobrem jakim jest zdrowy las.

Zrąb sanitarny to przykra konieczność usunięcia całego, zaatakowanego drzewostanu w celu ograniczenia dalszego rozwoju czynnika szkodliwego i ochronę sąsiednich drzewostanów.

Na terenie Nadleśnictwa Wymiarki podjęto intensywne działania ochronne (cięcia przygodne, zręby sanitarne), zmierzające do znacznego ograniczenia liczebności szkodników i niedopuszczenia do zasiedlania przez tą grupę owadów kolejnych drzewostanów, przylegających do już zaatakowanych. W 2018 roku w formie posuszu (zasiedlonego, opuszczonego, niezasiedlonego) pozyskano łącznie ok. 240 m3 drewna, natomiast już w 2019 roku usunięto ponad 2200 m3 niebezpiecznego drewna.

Kierując się troską o bezpieczeństwo osób i mienia, zwracamy się do wszystkich z prośbą o zachowanie szczególnej ostrożności podczas przejazdu i poruszania się po lesie, w pobliżu miejsc, gdzie trwają prace na powierzchniach objętych działaniami ochronnymi oraz o zwracanie uwagi na bieżące oznakowanie. Jednocześnie prosimy o zachowanie bezpiecznej odległości od pracujących maszyn i ludzi. Szczególnie dotyczy to miejsc składowania drewna i miejsc przejazdu pojazdów wysokotonażowych. Przepraszamy za utrudnienia związane z prowadzonymi pracami i prosimy o wyrozumiałość.

Autor zdjęć: Krzysztof Polus